Gisteravond rond 10 uur (21 uur universele tijd) zag ik op ons grote televisiescherm hoe de Amerikaanse satelliet Perseverance een zachte landing maakte op Mars. Of nee, ik zag de landing zelf niet, niemand zag die. Ik zag het controlecentrum van NASA, waarin niemand controle uitoefende over de satelliet, want met een vertraging van 11 minuten en 20 seconden is zo’n satelliet niet te bedienen: hij deed het helemaal zelf en stuurde de gegevens door naar Aarde. En op het beslissende moment, of 11 minuten en 20 seconden daarna, zag ik de NASA-crew opveren uit hun stoelen en in gejuich losbarsten. Perseverence had landed.
Een beetje zwak onderdeel van de film was dat er niet eerst een satelliet was vooruitgestuurd om ons live (min 11’20”) beelden te sturen. Niettemin was het een prachtig moment, een emotionele ontlading, want de helft van zulke landingen mislukt. De mensen van NASA konden ook niet meer terug op hun stoelen gaan zitten: ze moesten lacherig heen en weer lopen, en ze zouden ongetwijfeld champagne hebben ontkurkt volgens de Derde Wet van Newton of het raketprincipe als er niet zo’n hinderlijk mondkapje in de weg had gezeten. En misschien nog een oude droogleggingswet.
In 1997 was ik er niet bij toen de satelliet Cassini-Huygens werd gelanceerd, maar wel was er een Cd-Rom aan boord (wie weet nog wat dat is?) met daarop ook mijn tekst, via internet ingestuurd. Ik had de toen nog oudste tekst uit de Nederlandse taal ingestuurd, Hebban olla uogala nestas hagunnan hinase hic enda tu.
Maar mijn herinnering gaat terug naar eerdere satellietlandingen. 20 juli 1976, ik was dertien jaar oud, en ik zat op de zolder van ons ouderlijk huis in Hilversum samen met een oudere broer (ik heb een oneindige stroom aan oudere broers die zo nu en dan in mijn leven opduiken) te luisteren naar zijn transistorradio. Wij hoorden op Hilversum 1 hoe het NASA-vluchtleidingscentrum in applaus losbarstte toen de Viking 1 succesvol was geland op Mars. Ook toen was er vertraging van het signaal, ik meen een minuut of twintig. De datum van die landing en de tijd heb ik nu opgezocht: de landing zelf was 9.51 Nederlandse tijd en het bericht dus iets later. Volgens de eeuwigdurende en de Gregoriaanse kalender was het een dinsdag, maar het moet de zomervakantie zijn geweest en ik was dus niet op school.
Die datum 20 juli valt op. Dat was dezelfde dag, maar dan in 1969, dat de allerberoemdste satellietlanding plaatsvond: de Apollo 11, die op de maan landde. Daar waren wel filmbeelden van te zien, ook op de Nederlandse televisie, maar die landing mocht ik niet live meemaken, ik moest slapen, zes jaar oud nog maar.
Wel ben ik de volgende dag met twee oudere broertjes naar een winkeltje in de buurt gegaan, waar we elk van ons zakgeld een maandagkrant kochten. Daar werd de maanlanding – niet in geuren en kleuren maar in zwartwit – uit de doeken gedaan. Met nog twee historische feiten er gratis bij: de eerste overwinning van Eddy Merckx in de Tour de France (en hij won meteen alles: de groene trui, het bergklassement en het ploegenklassement), en het incident bij Chappaquiddick, dat met terugwerkende kracht een einde maakte aan alle ambities van Teddy Kennedy, de jongere broer van Jack en Bobby, om ooit nog zelf president van de Verenigde Staten te worden.
Ik heb die krant nog steeds. Hij ligt in een doos die ik op mijn eigen zolder heb weggeborgen.