Als het twee keer gebeurt, trekt het meer de aandacht. Dat dacht de architect toen hij een wolkenkrabber dubbel uitvoerde. Elk van de twee torens was een saaie blokkendoos, maar door de dubbele uitvoering werd het ineens interessant. En dat dachten de terroristen ook. Als een vliegtuig een wolkenkrabber invliegt, kan dat nog een stuurfout zijn, maar als het binnen het kwartier twee keer gebeurt, zit er een plan achter.
Tegelijk is de aanslag ook tamelijk mislukt. Dat komt omdat het de tweede aanslag is. Op 26 februari 1993 rolde een terrorist een vrachtwagen vol explosieven in de ondergrondse garage onder de Noordtoren en bracht die tot ontploffing. De autoriteiten hebben er hun lesje door geleerd: sindsdien werd er in de Twin Towers volop geoefend met ontruimingen. En dat had op de beruchte 11 september zijn waarde: iedereen die zich in de torens bevond onder de plek waar de vliegtuigen het gebouw binnendrongen is ongedeerd naar buiten gekomen. 3000 slachtoffers is niet weinig, maar het hadden er ook twee keer zoveel kunnen zijn.
Toch is de aanslag in zijn wijdere effect volledig geslaagd. En dat komt door het dramatische effect: een aanslag als deze spreekt enorm tot de verbeelding – lijkt wel weggelopen uit een Hollywood-film. Het is geen toeval dat de Amerikaanse regering scenario-schrijvers uit Hollywood raadpleegde om er achter te komen wat de volgende aanslag zou kunnen zijn: kunt u het nog dramatischer bedenken? En dat was nou juist de grote vergissing: de aanslagen op de WTC-torens waren al de climax, daar kwam niemand meer overheen.
Nog eerder is deze tweede aanslag een herhaling van die andere eerste aanslag: de Japanse aanval op de Amerikaanse marinebasis in Pearl Harbor, 7 december 1941, waarmee Japan de VS de wereldoorlog in sleepten. Vandaar dat George Bush in 2001 weinig anders kon doen dan de oorlog verklaren – dan maar aan een wazige tegenstander als “het terrorisme”. En hij begon oorlogen tegen twee landen tegelijk: Afghanistan en Irak.
Ook in de details was die aanslag in New York geslaagd: de datum komt overeen met het Amerikaanse alarmnummer. Daarom was de tweede aanslag, op 11 maart van het jaar daarna in Madrid, ook minder goed gelukt: het Europese alarmnummer is niet 113 maar 112.
Twee keer moet het zijn. Dat vond ook president Truman, toen hij de strijd tegen Japan besliste met een atoombom op Hiroshima, en twee dagen later een atoombom op Nagasaki. Waarom het er twee moesten zijn is nooit helemaal achterhaald, maar pas na de tweede gaf de Japanse regering zich over.
In The World According to Garp (boek en film) staat een jong stel te kijken naar een huis dat ze misschien gaan kopen. Dan crasht een vliegtuigje in dat huis. De man van het stel verklaart dat het huis nu absoluut veilig is: “The chances of another plane hitting this house are astronomical. It's been pre-disastered.”
Nou, het was vooral pre-nine-eleven.